Parole chiave
clero monastico tra gli studenti dell'Università di Cracovia (XV-XVIII secolo)
metrica accademica polacca antica (edizioni)
Come citare
Abstract
Tra il clero immatricolato nelle università tardo-medievali e della prima età moderna, i monaci appartenevano a una minoranza; tuttavia, tra coloro che fecero il loro ingresso nella comunità accademica, vi furono molti successivi docenti di studi religiosi e alti superiori. Soprattutto, però, tali testimonianze integrano perfettamente la base delle fonti nella prospettiva della ricerca prosopografica intrapresa, volta a tracciare un "ritratto collettivo" di un gruppo separato.
Questa pubblicazione è preceduta da un'introduzione e da un catalogo di voci tratte dall'Album studiosorum Universitatis Cracoviensis degli anni 1400-1642 e 1720-1780 (la metrica degli studenti dell'Università di Cracovia degli anni 1642-1719 è andata perduta a causa di un incendio), che riguarda tutti i monaci immatricolati nella più antica università polacca - guidata dai figli spirituali di San Francesco d'Assisi. Si tratta di un'edizione materiale, che mira a facilitare la ricerca di altri storici degli ordini religiosi, liberandoli dalla necessità di cercare ogni volta l'intera edizione priva di indici (recentemente solo per il periodo dal 1552) della metrica accademica di Cracovia nell'intento di trovare la documentazione di una singola persona o di tutti i religiosi che rappresentano una particolare comunità di vita consacrata. Di solito non c'è il tempo (e talvolta la motivazione) per intraprendere un lavoro di sintesi, quindi questa fonte è stata finora utilizzata in misura trascurabile dai ricercatori che si occupano di questioni religiose.
Riferimenti bibliografici
Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1 – Ab anno 1400 ad annum 1489, ed. Ż. I. Pauli, Cracoviae 1883–1887; t. 2 – Ab anno 1490 ad annum 1550, ed. A. Chmiel. Cracoviae 1892; t. 3 – Ab anno 1551 ad annum 1606, ed. A. Chmiel, Cracoviae 1896–1904; t. 4 – Continens nomina studiosorum ab anno 1607 ad annum 1642, ed. G. Zathey & H. Barycz, Cracoviae 1950; t. 5 – Continens nomina studiosorum ab anno 1720 ad annum 1780, ed. C. Lewicki & G. Zathey, Cracoviae – Wratislaviae 1956.
Barycz H., Alma Mater Jagellonica. Studia i szkice z przeszłości Uniwersytetu Krakowskiego, Kraków 1958.
Barycz H., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.
Baster M., «Corpus Academicum Cracoviense». Database of Students and Professors of the University of Krakow (1364–1780), [w:] Universitätsstudium und Gesellschaft in Mitteleuropa vom 15. bis zum 18. Jahrhundert, hrsg. von K. Ożóg & M. Zdanek, Kraków 2017, s. 265–276.
Boroda K., Studenci Uniwersytetu Krakowskiego w późnym średniowieczu, Kraków 2010.
Boroda K., Synowie możnowładztwa i bogatej szlachty mazowieckiej na studiach na Uniwersytecie Krakowskim w latach 1400–1515, [w:] Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, pod red. J. Urwanowicza, Białystok 2003, s. 485–515.
Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364–1764, pod red. K. Lepszego (Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 1), Kraków 1964.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 1996 [20042].
Felix saeculum Cracoviae – krakowscy święci XV wieku. Materiały sesji naukowej – Kraków 24 IV 1997 r., pod red. K. Panusia i K. R. Prokopa, Kraków 1998.
Flaga J., Formacja i kształcenie duchowieństwa zakonnego w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, Lublin 1998.
Gapski H., Rekrutacja do zakonów męskich w Polsce w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Lublin 1987.
Gapski H., Klasztory krakowskie w końcu XVI i pierwszej połowie XVII wieku. Analiza przestrzenna środowisk zakonnych, Lublin 1993.
Hübner P., Zwierciadło nauki. Mała encyklopedia polskiej nauki akademickiej, Kraków 2013.
Indeks studentów Uniwersytetu Krakowskiego w latach 1400–1500, oprac. J. Zathey i J. Reichan, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1974.
Kaczmarek K., Augustianie na studiach w Krakowie w XV wieku, „Nasza Przeszłość” 99 (2003), s. 131–164.
Kaczmarek K., Studia uniwersyteckie cystersów z ziem polskich w okresie średniowiecza, Poznań 2002.
Kamler A., Od szkoły do senatu. Wykształcenie senatorów w Koronie w latach 1501–1586. Studia, Warszawa 2006.
Karbownik H., Ciężary stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od roku 1381 do połowy XVII wieku, Lublin 1980.
Karbownik H., Obciążenia stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od połowy XVII w. do 1795 r., Lublin 1984.
Karczewski D., Franciszkanie w monarchii Piastów i Jagiellonów w średniowieczu. Powstanie – rozwój – organizacja wewnętrzna, Kraków 2012.
Kłoczowski J., Wspólnoty zakonne w średniowiecznej Polsce, Lublin 2010.
Krzyżaniakowa J., Wielkopolanie na Uniwersytecie Krakowskim w pierwszej połowie XV wieku, [w:] Munera Posnaniensia. Księga Pamiątkowa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu dla uczczenia 600-lecia założenia Uniwersytetu Jagiellońskiego, pod red. G. Labudy, Poznań 1965, s. 59–109.
Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. A. Gąsiorowski, Kraków 2000.
Litak S., Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin 2006.
Metryka czyli album Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1509–1551. Biblioteka Jagiellońska rkp. 259, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek i I. Skierska, Warszawa 2010.
Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400–1508 (Biblioteka Jagiellońska rkp. 258), t. 1–2, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek i I. Skierska, Kraków 2004.
Morawski K., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 1–2, Kraków 1900Murawiec W. F., Studia i zasady formacji w Zakonie Braci Mniejszych w Polsce po Soborze Trydenckim, [w:] W. F. Murawiec, S. Piech, Z dziejów formacji i kształcenia duchowieństwa katolickiego w Polsce, Kraków 1990, s. 7–71.
Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402–1541, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek i I. Skierska, Warszawa 2011.
Prokop K. R., Alma Mater Cracoviensis 1364–2014, Kraków – Pilica 2014.
Prokop K. R., Nomenclator bibliographicus episcoporum Poloniae1320–2020, Kraków 2020.
Prokop K. R., Vademecum chronologiczno-bibliograficzne do badań nad hierarchią Kościoła w Polsce i na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, Kraków 2018.
Słownik polskich pisarzy franciszkańskich (bernardyni i franciszkanie śląscy, franciszkanie konwentualni, klaryski oraz zgromadzenia III reguły), pod red. H. E. Wyczawskiego, Warszawa 1981.
Sondel J., Przywileje fundacyjne Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz przywilej nadania szlachectwa jego profesorom (z historyczno-prawnym komentarzem), Kraków 2015.
Sondel J., Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Sondel J., Zawsze wierny. Uniwersytet Jagielloński a Kościół rzymskokatolicki, Kraków 2006.
Stopka K., Banach A. K., Dybiec J., Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
Szelińska W., Ślązacy w Uniwersytecie Krakowskim w XV i XVI wieku w świetle ich książek i księgozbiorów, Katowice 1997.
Zdanek M., Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu, Warszawa 2005.
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Copyright (c) 2023 Studia Franciszkańskie