Abstrakt
Od 1237 r. w Krakowie trwa w sposób nieprzerwany klasztor franciszkanów. Rankiem 6 września 1939 r. Niemcy rozpoczęli 1961-dniową okupację Krakowa. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie życia i pracy klasztoru w tym okresie. Opisując jego życie, naciski władz okupacyjnych, zabieranie przez nie pomieszczeń klasztornych, rewizje i aresztowania, troskę klasztoru o zabezpieczenie i uchronienie rzeczy cennych i zabytkowych, autor ukazuje niezłomność postawy franciszkanów w tym trudnym okresie.
Bibliografia
Źródła:
AFK, syg. AK-III-54, Akta Konwentu Krakowskiego. Rachunki. Korespondencje (1940–1945).
AFK, syg. B-VIIc-26, WSD. Seminarium Teologiczne oo. Franciszkanów w Krakowie. Księga sprawozdań z posiedzeń grona profesorskiego. 1938–1968.
AFK, sygn. AK-III a-1, Kronika klasztoru oo. Franciszkanów w Krakowie [1892–1968].
AFK, sygn. AK-III-33, Acta Conventus Cracoviensis ab anno 1888 [ad 1947].
Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie, syg. AKMKr T. S. XXVI/192.
Baran Cezar Czesław, Klasztor franciszkański w Krakowie w początkach drugiej wojny światowej (1939–1941), mps., AFK, syg. AK-I-9.
Baran Cezar Czesław, Losy poszczególnych klasztorów franciszkańskich w Polsce w okresie od 1 września 1939 r. do 1 lutego 1941 r. Warszawa 1987, mps, AFK, syg. E-I-63.
Baran Cezar Czesław, Z przeżyć wojennych. Pamiętnik. Kraków, 22 XII 1939 – 2 II 1941, mps, AFK, syg. F-I-3.
Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974.
Wspomnienia z oswobodzenia Krakowa w dniach 17 stycznia -11 lutego 1945 r., Kraków, 9 stycznia 1946, Biblioteka MHK, syg. MHK R. 2622.
Kamiński Adam, Diariusz podręczny 1939–1945, Warszawa 2001.
Opracowania:
Barcik Symeon, Franciszkańskie studium w Krakowie, „Lignum Vitae” 2004, nr 5, s. 71–84.
Barcik Symeon, Franciszkańskie Studium w Krakowie. Stulecie reerekcji (1892–1992), „Wiadomości z Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strepy” 1992 nr 63, z. 3, s. 28–40.
Bratko Józef, Gestapowcy, Kraków 1985.
Chwalba Andrzej, Okupacyjny Kraków w latach 1939–1945, Wydawnictwo Literackie 2002.
Czocher Anna, Życie religijne wiernych Kościoła rzymskokatolickiego w Krakowie w latach 1939–1945 [w:] Kościół krakowski 1939–1945, Kraków 214, s. 62–96.
Czocher Anna, W okupowanym Krakowie. Codzienność polskich mieszkańców miasta 1939–1945, Gdańsk 2011.
Gogola Zdzisław, Dzieje franciszkańskiej Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię 1918–1939, Kraków 2011.
Grabowski Jan, Zarząd miejski w czasie okupacji, „Rocznik Krakowski” 31(1949–1957), s. 1–22.
Historia gospodarcza Polski (1939–1989), red. J. Kaliński, Warszawa 1996.
Jeżowski Grzegorz, Ostatnie miesiące okupacji (czerwiec 1944-styczeń 1945) [w:] Kraków. Czas okupacji 1939–1945, red. M. Bednarek, E. Gawron, G. Jeżowski, B. Zieja, K. Zimmerer, Kraków 2012, s. 428–451.
Kasprzyk Bogdan, Między zależnością a samostanowieniem – czasy prezydenckie (1971), [w:] Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010), t. I (red.) Bogdan Kasprzyk, Kraków 2010, s. 60–62.
Kmak-Pamirska Aleksandra, Elementy „religijne” w ideologii i obrzędach narodowosocjalistycznych Trzeciej Rzeszy, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2012, nr 2(34), s. 19–37.
Kocik Katarzyna, Pomoc charytatywna kościoła krakowskiego w czasie okupacji niemieckiej [w:] Kościół krakowski 1939–1945, Kraków 214, s. 97–124.
Leszczyński Kazimierz, Działalność Einsatzgruppen policji Bezpieczeństwa na ziemiach polskich w 1939 r. w świetle dokumentów, „Biuletyn GKBZH w Polsce” 1971, nr 22, s. 267–270.
Łazarewicz Cezary, 1939. Wojna? Jak wojna?, Warszawa 2019.
Malinowski Kazimierz, Życie i posługa słowa o. Bonawentury Podhorodeckiego (1899–1941), franciszkanina, Kraków 1984, mps., AFK, syg. E-I-399.
Pałaszewski Roman, Straty personalne i materialne oo. Franciszkanów w prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strepy podczas II wojny światowej w latach 1939–1945, Kraków 189, mps, AFK, syg. E-I-513.
Panek Bronisław, Z dziejów zorganizowanej działalności charytatywnej w okupowanym Krakowie, [w:] Materiały i Studia, red. Franciszk Stopniak, t. VII, z. 3, Warszawa 1978, s. 226–251.
Perkowska Urszula, Adam Stefan Sapieha w latach okupacji hitlerowskiej [w:] Kościół krakowski 1939–1945, Kraków 214, s. 155–192.
Piechnik Ludwik, Zakony a Archidiecezji Krakowskiej za rządów Adama Stefana Sapiehy [w:] Księga Spieżyńska, red. J. Wolny, t. I: Archidiecezja Krakowska za pasterzowania Adama Stefana Sapiehy, Kraków 1982, s. 339–368.
Piotrowski Stanisław, Dziennik Hansa Franka, Warszawa 1956.
Przybyszewski Bolesław, Dzieje Kościelne Krakowa w czasie okupacji 1939–1945 (część I), „Chrześcijanin w świecie” 1979 nr. 10 (82) s. 14–41.
Przybyszewski Bolesław, Dzieje Kościelne Krakowa w czasie okupacji 1939–1945 (część II), „Chrześcijanin w świecie” 1979 nr. 11 (83) s. 24–22.
Przybyszewski Bolesław, Dzieje Kościelne Krakowa w czasie okupacji 1939–1945 (część III), „Chrześcijanin w świecie” 1979 nr. 12 (84) s. 17–40.
Schenk Dieter, Hans Frank. Biografia generalnego gubernatora, Kraków 2009.
Solarz Franciszek, Aneks. Kalendarium klasztoru [w:] Sztuka w kręgu krakowskich franciszkanów i klarysek, red. M. Szyma i M. Walczak, Kraków 2020, s. 20–21;
Sołga Przemysław, Recenzja: Kościół krakowski 1939–1945, red. Łukasz Klimek, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2014, „Przegląd Nauk Historycznych” 15:2016 nr 2, s. 392–405.
Stachów Tomasz, Represje wobec Kościoła w Krakowie w okresie okupacji niemieckiej [w:] Kościół krakowski 1939–1945, Kraków 214, s. 25–62.
Stopniak Franciszek, Materiały do historii seminariów duchownych w latach II wojny światowej [w:] Materiały i Studia, red. Franciszk Stopniak, t. VII, z. 3, Warszawa 1978, s. 53–86.
Synowiec Damian, Franciszkańskie Studium Filozoficzno-Teologiczne w Krakowie (1892–1971, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 22(1975) z. 4, s. 210–218.
Synowiec Damian, Wkład franciszkanów polskich w zachowanie i rozwój życia religijnego w latach okupacji (1939–1945), mps, AFK, sygn. E-I-236.
Synowiec Damianus, De Ordinis Fratrum Minorum Conventualium Studio Philosophico-Theologico sedem suam Cracoviae habente (1892–1971), „Commentarium Ordinis OFMConv.” 70(1973), p. 195–206.
Sziling Jan, Kościoły chrześcijańskie w polityce niemieckich władz okupacyjnych w generalnym Gubernatorstwie. 1939–1945, Toruń 1988.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Franciszek Solarz